۱۳۸۸ شهریور ۲۷, جمعه

مناجات


ای دَهــرِ دَهّــار! كجاسـت شــهـقـه‌ی شـــبلی؟ كجاســت ترّنـم ابوالحســن نوری؟ ای ظّل ســـموات! كجاست دورِ ســـمنون؟
ای فرش زمین! كجاســت تمـكین جُنَیـد؟
ای رنگ ُزَحـل! ای شــرم زهره! ای حـرف خـَرَد! كجاســت خون افشـاندنِ ِحســین ِمنصــور در «انالحق»؟
ای زمـان! ای مـكان! تو چــرا بی جمال شیـخ ابوعباداللهِ خـفیف میباشی؟
روزبهان بـقـلی
شَــطح:
بیان امـور و رمـوز و عبـاراتی اسـت كه وصـف حال و شــدّت وجـد را بیان كنـد و بـوی خودپسندی و ادعای خلاف شرع از آن استشـمام شـود.
شطحّیات:
كلماتی هستند كه ظاهراً خلاف شرع بوده و عرفای كامل، در شدّت وجد و حال، آنها را بر زبان می رانند، مانند « انا الحق» حسین بن منصور معروف به حلاج.
روزبهان:
ابومحمدبن‌ابونصر بَقلی، معروف به شیخ شطّاح، بین سالهای ۵۲۲-۶۰۶ می زیسته و از عرفای بزرگ قرن شـشم هجری اسـت. وی نزد ارشـدالدین ابوالحسـن نیریزی و دیگر بزرگان زمان خویش علم آموخت. زندگی او بیشـتر در شـیراز به مجـاهده، وعـظ و تذكیر گذشـت. او در علوم قرآنی، تفسـیر، حدیث، فقه و عرفان براعت یافت و مدت ۵۰ سال در مسجد جامع عتیق شیراز موعظه كرد.
از تألیفات مهم او: لطائف?البیان فی تفسیر قرآن، عرائس البیان، مكنون الحدیث، حدائق‌الاخبار و در فقه: الموشح فی المذاهب الربعه. و در اصول: العقاید، الارشاد و المنهاج و در تصوف: منطق الاسرار ببیان الاسرار، شرح شطحیات، كشف الاسرار و
جُنَید بغدادی:
ابوالقاسم ابن‌محمدبن جنید، عارف معروف و عالم دینی. مُحل تولد او بغداد است و تاریخ وفات او را در سال ۲۹۷ هجری‌قمری در بغداد نوشته اند. وی از نخستین كسانی است كه در باره‌ی علم توحید در بغداد سخن گفته است.
شبلی عارف معروف:
از اهالی شَبله از قراء ماوراء الّنهر است. نامش ابوبكر دلف بن جحدر یا دلف ابن جعفز... بوده است. بین سالهای ۲۴۷-۳۳۴ هجری قمری می زیسته است. پدرش حاجب(پرده‌دار) بزرگ خلیفه‌ی عباسی و خودش نیز، مدتی حكومت دماوند را داشته است. سپس حاجب موفق عباسی شد. آنگاه حكومت دیوانی را ترك و به عبادت مشغول گردی. عاقبت در مجلس خیر نسّاج از تصوف توبه كرد و مصاحب جنید بغدادی گردید. شبلی بجز آب وعقار ۶۰.۰۰۰ درهم از پدر ارث برد كه همه را در راه خدا بخشید.
شبلی به عربی شعر می گفته. بسبب بسیاری مجاهده و اعمال خارق العاده، مردم او را دیوانه می پنداشتند و مكرر او را به تیمارستان بردند. او هشتاد سال عمر كرد و در بغداد مدفون است. از او جملات و عبارات عارفانه‌ی بسیاری باقی مانده است
.
منبع: فرهنگ معین