پیدا کنید پرتقال فروش را!

در روزنامه‌ی یوله داگ‌بلاد؛روزنامه‌ی شهرمان؛ خبری بود که مرا به آن دورهای دور برد، آن‌گاه که در همدان نه دندان‌پزشکی بود و نه از بهداشت دهان‌ودندان خبری. مردم در جوانی دندان‌هایشان را از دست می‌دادند و چشیدن مزه‌ی خیار برای بسیاری آرزویی می‌شد.

البته مسیو سامِ دندان‌ساز بود، او دندان‌ هم می‌کشید و کارش هم بسیار خوب بود و کسانی که او برایشان دندان «عاریه» گذاشته بود، کلی راضی بودند. اما همه که پول نداشتند.

پدر دوستم که پول و پله‌ای داشت، مسیو برایش یک دست دندان مصنوعی ساخته بود و نمی‌دانی طرف چه پزی می‌داد. دندان‌هایش را ترق‌وتروق رو‌ی‌هم می‌کوفت و می‌گفت:

حاجی! نی‌می‌دانی امسال چه دلی از عزا درآوُردما؟ حالا خیار خوردن مزه‌ داره. او وقتا کوفتُم می‌شد.

هر دندانی که خراب می‌شد باید می‌کشیدی‌اش، البته اگر باز هم پول داشتی و الا در سرمای زمستان دندانت «پیله» می‌کرد و لُپ‌ات چنان ورمی می‌کرد که انگار یک توپ تنیس «دوآسره» گذاشته باشی توی دهانت.

آن‌وقت بود که همه دکتر می‌شدند و دوایی تجویز می‌کردند ولی دندانت چنان تیر می‌کشید که تا صبح، خواب با چشمانت جناق فراق می‌شکست. در تابستان هم نوشیدن یک لیوان آب یخ چنان زهر مارت می‌شد. خنکای آب که به عصب لخت شده‌ی دندانت می‌خورد، از درد، هوارت در می‌آمد و به هفت آسمان بد و بی‌راه می‌گفتی که تاثیری هم نداشت. حالا هم اگر چه وضع بهداشت فرق کرده است اما فکر نکنم برای آنانی که ندارند، اوضاع با آن زمان‌های دور، تفاوتی کرده باشد. بی‌پول همیشه گرفتار است.

داشتم راجع به خبر روزنامه می‌گفتم که درد دندان، درد دلم‌ را تازه کرد و قضیه یادم رفت. اما این‌جا حکومت پنجاه‌ساله‌ی سوسیال دموکرات‌ها، زنده‌گی راحتی برای مردمش درست کرده‌است، البته اگر بورژواهای حاکم کنونی خرابش نکنند.

خانمی ۲۹ ساله، برای معالجه‌ی دندان‌هایش به دندان‌پزشکی خصوصی مراجعه می‌کند. دندان‌پزشک، ۶۷۵۰۰ کرون سوئد می‌خواهد تا دندان‌هایش درست کند. خانم که بی‌کار است، توانایی پرداخت چنان هزینه‌ا‌ی را ندارد. از اداره‌ی اموراجتماعی درخواست کمک‌هزینه می‌کند. اداره‌ی سوسیال به دو دلیل تقاضای او را رد می‌کند.

۱- معالجه‌ی دندان‌های او را فاقد جنبه‌ی فوریت تشخیص می‌دهد.

۲- چون کل درآمد ماهانه‌ی خانواده‌ی متقاضی از مبلغ ۶۰۰۰ کرون (حد نصاب قانونی برای دریافت کمک هزینه‌ی زندگی) بیشتر است، پس خانم استحقاق دریافت کمک‌هزینه را ندارد.

قابل تذکر است که دندان‌پزشک معتمد اداره‌ی مزبور نیز، هزینه‌ی معالجه‌ی دندان‌های او را ۴۱۰۰۰ کرون ارزان‌تر برآورد می‌کند.

بیمار از این تصمیم اداره‌ی سوسیال نزد دادگاه اداری شهر، با این استدلال که وضعیت موجود دندان‌های او، علاوه بر این‌که تهدیدی است برای سلامتی او، وضعیت زشت دهان و دندان او، موجب سلب اعتماد به نفس او شده است و او با آن شکل و شمایل، میل کاریابی و مواجهه با صاحب کار را داده‌است.

دادگاه اداری استدلات اداره‌ی سوسیال را جهت نپرداختن کمک هزینه‌ی اجتماعی به خانم متقاضی کمک‌هزینه، ناکافی تشخیص داده، دستور اداری را لغو و حکم به پرداخت مبلغ ۲۷۰۰۰ کرون کمک هزینه‌ی دندان‌پزشکی به متقاضی را صادر می‌کند।

پای‌نوشت

۱-هرفرد ساکن سوئد اعم از سوئدی یا مهاجر که در آمد ناشی از کارش تکافوی مخارج روزانه‌ی زندگی او و خانواده اش را نکند خق دارد از اداره‌ی اموراجتماعی شهری که در آن ساکن است، تقاضای کمک هزینه‌ی اجتماعی نماید.

۲- این حکم قابل پژوهش‌خواهی بود و اداره‌ی سوسیال از حکم صادره پژوهش خواست ولی نتیجه به نفع خانم درخواست کننده خاتمه یافت।

پنج شنبه بيست و هشتم مهر ماه ۱۳۸۴